Taban fiyat, emekli ve memur zammı açıklandı: Maaş zammı yüzde 35’e ulaşacak
7500, 10 bin ve 15 bin liranın üzerindeki alanların ortasında farklı oranlarda sosyal yardım yapılacak. Refah payı 7500 lira ile 10 bin liranın ortasında olanlara daha yüksek yansıyacak. Yıl başında emekli, esnaf ve çiftçi emeklilerine enflasyonla birlikte bir de sosyal yardım payı eklendi. Enflasyon taban fiyat artışında da belirleyici olacaktır. Yüzde 20’nin üzerinde olması beklenen 6 aylık enflasyona kıyasla artışın yüzde 25-30’lar arasında olması bekleniyor. Bu alandaki artışla birlikte net asgari fiyat 11 bin lirayı geçecek. Rakamın 10 bin lira ile 11 lira 500 lira arasında bir noktada netleşmesi bekleniyor.
Asgari ücretin yeniden belirlenmesinin ardından özel bölümde maaşlara zam yapılması bekleniyor. Merkez Bankası anketine göre 6 aylık enflasyon yüzde 21,43 olacak. Buna göre, emeklilerin Temmuz ayı artışı refah payı hariç yüzde 21,43 olurken, artış oranının refah payı ile birlikte yüzde 30-35’e çıkması bekleniyor.
Yeni emekli maaşı, ücreti ve maaşı ile ilgili soruların cevapları şöyle:
1- Emekli maaşındaki artışa sosyal yardım payı kaç puan eklenecek?
Yılın ilk yarısında milyonlarca memur, SSK ve Bağ-Kur, Emekli Sandığı emeklileri ve sözleşmeli çalışanlarına yüzde 30 zam yapıldı. Toplu sözleşmeye göre, memurlar için yüzde 16,48’lik artışa 13,52 puan, personel, esnaf ve çiftçi emeklileri için yüzde 15,40’lık enflasyon artışına 14,60 puan sosyal yardım payı eklendi. Temmuz ayında eklenecek olan refah payı oranı, 6 aylık enflasyon açıklandıktan sonra netleşecek. 7500 liranın üzerindeki emekli maaşları için Refah payının kademelendirilmesi ve farklı oranlarda yüzde 15 ile yüzde 20 arasında değişmesi bekleniyor. Toplam 6 milyon emeklinin aylıklarına sosyal yardım payı eklenecek.
2- Nisan ayı itibariyle en düşük emekli maaşına yapılan yüzde 36’lık zamdan sonra Temmuz’da da zam olacak mı?
Bugün itibarıyla 3 milyon 762 bin kişi 6500 liranın altında, 8 milyon 139 bin kişi 7 bin liranın altında, 8 milyon 796 bin kişi 7500 liranın altında aylık gelir elde ediyor ve 9 milyon 898 bin kişi 8 binin altında aylık alıyor. lira. Emekli maaşları, temel hak olan prim olan çalışma süresine göre hesaplanır. Emekli maaşları Ocak ve Temmuz aylarında enflasyon oranında artırılmaktadır. En düşük emekli maaşı 7500 liraya yükseltilirken, Temmuz ayı zammı kök emekli maaşına yansıyacak. Kök ayda 5 bin lira ise yüzde 30 zam varsayımıyla emekli maaşı 6500 lira olacak ama 7500 lira ödenmeye devam edilecek. Örneğin bugün itibari ile asgari aylık maaşı 6 bin 95 lira olan (2000’den önce göreve başlayacak olan) SSK’lıların, Temmuz’da enflasyondaki yüzde 30’luk artış dikkate alındığında 7 bin 923 liraya çıkacak. Bu kapsamda bir emekli aylık 7500 liradan 7 bin 923 lira alacak.
3-Temmuz ayında asgari ücret ne kadar olacak?
Toplam sigortaların yüzde 41’i, 7 milyon 131 bini taban fiyat üzerinden çalışıyor. Bu yıl için asgari ücret yüzde 54,7 artışla brüt 10 bin 8 lira, net 8 bin 506 lira oldu. Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nun Haziran ayında toplanması bekleniyor. Yeni asgari ücreti de enflasyon rakamları belirleyecek. 6 aylık enflasyon artışının %20-30 arasında olması bekleniyor. Enflasyon yüzde 20 artarsa 10 bin 200 lira, yüzde 30 artarsa net 13 bin 10 lira, yüzde 40 artarsa net 14 bin 11 lira olacak.
4- Bugünden itibaren aylık ve maaşlara yansıyacak 6 aylık enflasyon tahmini ne oldu?
Merkez Bankası Piyasa Katılımcı Anketi’ne göre enflasyon Nisan’da yüzde 2,65, Mayıs’ta yüzde 2,46 ve Haziran’da yüzde 2,61 olacak. Bu tahmine göre ilk 6 ayda enflasyon yüzde 21,43 olacak. SSK, Bağ-Kur, emekliler sosyal yardım payı hariç bu oranda zam alacak. Refah payı ile birlikte bu oranın yüzde 35’e ulaşması bekleniyor. Emekli Sandığı memur ve emeklilerinin artışı toplu iş sözleşmesi ve enflasyon farkı ile belirlenir. Yüzde 6 toplu sözleşme zammı, ilk 6 ayda yüzde 8’lik oranın aşılması nedeniyle enflasyon farkı olacak memur ve emeklilerdeki artış, 6 aylık enflasyon tahmini olan yüzde 21,43’e göre yüzde 19,18 olacak. Refah stokunun yüzde 30 veya yüzde 35 oranında tamamlanması bekleniyor.
5- Temmuz’da emekli olmaya hak kazandım, kıdem tazminatım artar mı?
Yeni asgari ücretle birlikte iş ve sosyal güvenlikte birçok ödeme kalemi yeniden belirlenecek, asgari ihbar ihbarnamesi, kıdem tazminatı, emzirme yardımı da artacak. Temmuz ayında asgari ücrete yapılan zam ile kıdem tazminatı son brüt maaş üzerinden hesaplanacak. İşten ayrılanlar için yeni asgari ücretin brüt rakamı hesaplamada geçerli olacaktır. Taban fiyat tüm iş kollarını kapsayacak şekilde belirlenir, patron bu fiyatın altında ödeme yapamaz. İşsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği tavanı artırılacak.
6- Emekli olmadan EYT’ye devam edersem emekli maaşım artar mı?
Uzun yıllar çalışmak ve prim gün sayısını artırmak tek başına maaşı yükseltmek için yeterli değildir.
Yüksek brüt faizle yatırım yapmak değerlidir. Bildirilen vergi matrahı arttıkça emekli maaşı da artar. Emeklilik başvurusunda bakmakla yükümlü olunan eş ile birlikte çocuk sayısı da bildirilir. Bakmakla yükümlü olunanlara sahip olmak, emekli maaşı oranını artırır. Emekli maaşı, çalışanın aylık ortalama menfaati ile emekli maaşı tahsis oranı çarpılarak aylık olarak ödenir.
7- Son yıllardaki düşük ya da yüksek kârın emekli maaşına etkisi var mı?
Emekli maaşı bağlanırken prim günü, emekli maaşı uzlaşma oranı, prime esas kazanç fiyatı gibi birçok parametre dikkate alınır. 2000 öncesi çalışmalarda son on yılın ortalama karı dikkate alınmıştır. Çalışırken kârı yüksek olanlar için son 10 yılın, düşük kârı olanlar için son 5 yılın ortalaması dikkate alınır. 2000 yılından sonra çalışmaya başlayanların yüksek emekli maaşı alabilmeleri için prim günlerini artırmaları ve yüksek ikramiye bildirmeleri gerekmektedir.
8- Temel yardımların emekli aylığını artıran prime etkisi yıllar içinde değişiyor mu?
SGK’ya bildirilen prime esas faiz, emekli aylığının artırılmasında büyük değer taşıyor. Aylık hesabında üç kıymetli dönem var: 2000 Ocak ayı öncesi, 2000 Ocak ayı ile 2008 Ekim ortası arası ve bu tarihten sonrası. 2000 yılı devir öncesi aylık hesaplama, gösterge, memur maaş katsayısı ve ücret oranı çarpılarak hesaplanır. Gösterge sistemine dayalı 2000 öncesi primler, emekli aylığını önemli ölçüde artırmaktadır.
